چطور از ضعف عرض آخر شطرنج در امان باشیم ؟

ضعف عرض آخر در شطرنج یک موضوع بسیار مهم در مبحث آموزش شطرنج است و در بسیاری از سطوح مختلف مسابقات شطرنج رخ می‌دهد و ربطی به این که شما یک ورزشکار آماتور، نیمه‌حرفه‌ای یا حرفه ای هستید ندارد! البته ناگفته نماند این موضوع در جریان بازی شطرنج بازارن آماتور و نیمه حرفه ای بیشتر مشاهده می گردد.

در این مقاله از آکادمی آموزش شطرنج مدرن به شما نکاتی را خواهیم گفت که با رعایت این نکات و همچنین با استناد به مطالب پیشرفته آکادمی مدرن چس بتوانید عرض آخر خود را ایمن کرده و خیال خود را از این موضوع یعنی ” مات شدن در عرض آخر ” راحت کنید.

در پوزیسیون بالا اگر دقت کنید شاه سیاه جایگاه جالبی ندارد، چرا؟ چون سه پیاده در خانه‌های F7،G7،H7  اقدام موثر برای فرار شاه از مات شدن را از سیاه گرفتند، پس می شود گفت یکی از راههایی که شما را از مات در عرض آخر می تواند نجات دهد این است که در مرحله شروع بازی راه فراری برای شاه خود باز کنید که در اصطلاح به این راه فرار هواکش شاه میگوییم، در برخی از شروع بازی ها برای فرار از مات عرض آخر پیاده جلو شاه به جلو رانده می شود یا هواکش ایجاد می گردد، مثلاً در شروع بازی اسپانیایی که حرکت H3 با هدف ایجاد هواکش و ممانعت از مات در عرض آخر انجام می شود.

دیدید که در مثال اول گفتیم اگر برای شاه خود هواکش ایجاد کنید احتمال مات در عرض آخر بسیار کاهش پیدا می‌کند و شاه سیاه در پوزیسیون قبلی ما تعرض آخر نخواهد شد پس ایجاد هواکش شما را می تواند از مات عرض آخر نجات دهد اما یادتان باشد که هواکش ایجاد شده با مهره دیگر حریف زیر ضرب قرار نگیرد که در این صورت این هواکش برای شما بلا استفاده خواهد بود و شاه امکان استفاده از آن را نخواهد داشت ∴ راستی یادتان باشد قرار نیست همینطور الکی پیاده های خود را از جلوی شاه بدون برنامه و هدف به جلو برانید تا مثلاً هواکش ایجاد کنید به این جهت این موضوع را گفتم که اگر پیاده های خود را بدون برنامه و پشتیبان به جلو حرکت دهید این امکان برای حریف وجود دارد تا از ضعف ایجاد شده در جناح شاه شما استفاده و شما را مات کند.

پس یادتان باشد هر چقدر پیاده های جلوی شاه رو به عقب باشند و تحت حمایت سوار و یا پیاده های دیگر قرار گیرند حمله به این پیاده ها سخت تر خواهد بود.

» نکته اول: برای این که از مات عرض آخر جلوگیری کنیم از جمله از راه‌های موجود این است که برای شاه خود در همان شروع بازی یک هواکش ایجاد کنید تا شاه راه فرار داشته باشد

» نکته دوم: اگر یکی از مهره‌های حریف چه سوار سبک و سنگین راه فرار یا هواکش ما را زیر ضرب قرار دهد باید به فکر راه چاره باشیم یا در صورت امکان و نبود مشکل هواکش جدیدی ایجاد و یا این که مهره حریف را دور بزنیم

© بهتر است بخوانید : آموزش مفهوم سوار سبک و سنگین در شطرنج

» نکته سوم: نباید فراموش کنیم که حرکت بدون برنامه و سنجش پیاده های جلو شاه خطرناک و وضعیت مات و تهدید جدی را برای شما در پی خواهد داشت اما راه دیگری که امکان ماه در عرض آخر را برای شما کاهش میدهد وجود یک مهره همچون رخ یا اسب در عرض آخر است جایگاه رخ در عرض آخر شطرنح معلوم است ولی اسب بهتر است چسبیده به شاه قرار گیرد، مثلا در همان تصویر اول بهتر است اسب در خانه F8 باشد تا هم از شاه محافظت کند و هم از خانه H7 البته از دیدگاه من نگارنده این موضوع آسیب پذیر است چرا که در صورت آچمز شدن مطلق ، خطر از دست دادن اسب و به مات شدن وجود دارد.

راهکار بعدی فیل فیانکتو است، فیلم فیانکتو و به عبارت دوستان دیگر فیل اژدها یا دراگون که این فیل خوشگل می تواند شما را از مات در عرض آخر محافظت کند و ضعف عرض آخر در شطرنج را برای شما تا حدودی بپوشاند.

حتما دیده اید که دوستانتان در بسیاری از بازی ها از این روش استفاده می کنند که شاید متوجه اسم و نوعی موضوع حرکت حریف تاکنون نبوده اید، از طرفی در مبحث فیل فیانکتو بصورت خودکار در خانه g6 یک هواکش طبیعی برای شاه ایجاد می شود به شرطی که فیل از خانه g6 حرکت کند.

« یادتان نرود ضعف بزرگ فیانکتو به این دلیل است که با رانده شدن پیاده خانه g6 به جلو خانه های f6 و h6 بسیار آسیب پذیر می شوند و امکان نفوذ حریف در آینده فراهم می گردد ،اگر شما علاقه مند به استفاده از روش فیانکتو هستید برای پوشش این ضعف باید راهکاری مطمئن در نظر داشته باشید.

در پایان باید بگویم که فیل فیانکتو  یا اسب یا رخ یا هواکش و مواردی از این قبیل شما را از مات عرض آخر تضمین نمی کند، پس باید حواستان را جمع کنید تا دچار لغزش نشوید.