آموزش شطرنج به روش نوین را تجربه کنید !!

شطرنج، یک بازی مهیج و فکری 2 نفره است. این بازی فکری که تاریخچه دور و درازی دارد از قدیم الایام همواره در نزد ایرانیان و سایر ملت ها رواج داشته است، آموزش شطرنج سخت نیست و فقط کافی است شروع کنید و اکنون که این مقاله را از سایت مدرن چس می خوانید به شما تبریک می گویم شما قدم اول را در آموزش شطرنج برداشته اید، در این مقاله آموزشی مفصل که تحت عنوان آموزش شطرنج به روش مدرن تهیه شده است ما سعی کرده ایم مطالب را به شیوه مدرن و همچنین بیان ساده برای درک بهتر شما بنگارش در بیاوریم. حال در این آموزش شما با اصطلاحات و آموزش های زیر را خواهید آموخت و بعد از مطالعه کامل این مقاله شما به یک شطرنج باز تازه کار تبدیل می شوید، ولی نگران نباشید ما در کنار شما هستیم تا همانطور که شما را در مسیر آموزش ابتدایی شطرنج یاری می کنیم در مسیر حرفه ای شدن نیز با شما هم گام و همراه خواهیم بود.

•  آشنایی با صفحه شطرنج و معرفی انواع صفحه شطرنج
• آموزش آشنایی با مهره های شطرنج
• آموزش نحوه ارزش گذاری مهره های شطرنج
• آموزش مفهوم عرض، ستون و قطر
• آموزش مفهوم جناح چپ و راست در شطرنج
• آموزش مفهوم جبهه در شطرنج
• آموزش سوار های سبک و سنگین در شطرنج
• آموزش نام گذاری و نماد مهره های شطرنج
• آموزش نحوه چینش مهره های شطرنج
• آموزش نحوه شروع بازی شطرنج
• آموزش نحوه حرکت مهره های شطرنج
• آموزش قوانین اولیه شطرنج
• آموزش استفاده از ساعت شطرنج
• آموزش نحوه کیش دادن در شطرنج
• آموزش نحوه ثبت حرکات شطرنج

آشنایی با صفحه شطرنج و معرفی انواع صفحه شطرنج

صفحه شطرنج یکی از ملزومات مهم برای شروع فرآیند بازی شطرنج است بطوری که در نبود این صفحه عملا امکان برگزاری هیچ بازی چه رسمی و چه غیر رسمی شطرنج وجود ندارد، اما همانطور که دیده اید صفحه شطرنج یک صفحه مربعی شکل است که از مربع های کوچک رنگی تشکیل شده است، این مربع های رنگی به تعداد 64 عدد در کنار هم یک صفحه مربعی شکل به نام صفحه شطرنج را تشکیل داده اند، هر یک از این خانه ها محل قرار گیری کی از مهره های شطرنج است و در شطرنج هر خانه برای خود یک نام ویژه دارد که در ادامه با آن آشنا خواهید شد، دلیل رنگ بندی صفحه شطرنج به دو رنگ متفاوت که قبلا به رنگ سفید و سیاه و جدیدا در رنگ بندی همچون آبی کم رنگ و آبی تیره  یا سبز و سفید و یا قهوه ای و شیری صورت می گیرد اولا جهت تفکیک خانه ها از یکدیگر و همچنین به منظور مشخص کردن نوع مهره  و محل قرارگیری آن است.

اما چرا قبلا صفحه های شطرنج تماما سفید و سیاه بودن بطوری که دیدگاه اکثریت ما با شنیده اسم شطرنج صفحه سیاه و سفید است ولی اکنون از رنگ های دیگر استفاده می کنند به این دلیل است که روانشناسان حوزه رنگ عنوان کرده اند که استفاده از رنگ سیاه و سفید استرس زا بوده و برای همین از رنگ های بدون استرس زا همچون سبز و سفید، قهوه ای و شیری و آبی تیره و آبی کم رنگ جایگزین رنگ سیاه و سفید شده است.

در کنار صفحه شطرنج علائم و نگارش هایی وجود دارد که هر کدام از این علائم برای ما راهنمایی در خود دارد، برای آغاز فرآیند چینش مهره ها و شروع مسابقه می بایست شما صفحه را بصورت درست در مقابل خود قرار دهید، ساده ترین تنظیم محل درست صفحه شطرنج این است که شما قسمتی که عبارات انگلیسی بر روی آن درج شده روبروی خود قرار دهید در واقع اگر شما می خواهید با مهره سفید بازی را شروع کنید باید طوری صفحه را تنظیم کنید که از سمت چپ شما به ترتیب حروف A،B،C و غیره قرار گیرد و در کنار آن اعداد 1 تا 8 به ترتیب روی هم باشند اما اگر مهره سیاه باشید در سمت چپ شما حرف انگلیسی به ترتیب از H،G،F و غیره قرار می گیرد و اعداد به ترتیب از 8 تا 1 مشاهده خواهید کرد.

صفحه شطرنج انواع و اقسام متفاوتی دارد که هر بازیکن در هر سطحی که قرار دارد به نسبت سطح خود نسبت به تهیه آن اقدام می کند بعنوان مثلا ما صفحه های شطرنج دیجیتالی داریم که برای مسابقات بین المللی و قهرمانی جهان یا تیم ملی از آن استفاده می شود و این نوع صفحه ها حسگرهایی در خود دارند که حرکت های انجام یافته هر بازیکن را بر روی نمایشگر ها نشان می دهند، اما برای مسابقات استانی و شهرستانی و گاها کشوری بیشتر از صفحه ها معمولی استاندارد بهره می گیرند و خود این صفحه ها چندین مدل است و تفاوت هر کدام در کیفیت و ضخامت لایه صفحه می باشد. اگر تمایل به خرید صفحه و مهره شطرنج استاندارد که در مسابقات شطرنج کشوری و استانی از آن استفاده می شود دارید می توانید از این محل نسبت به استعلام قیمت و موجودی و خرید اقدام کنید.

⇐ خرید صفحه و مهره شطرنج استاندارد شهریار کد A

⇐ خرید صفحه و مهره شطرنج استاندارد شهریار کد F

.

.

آموزش آشنایی با مهره های شطرنج

مهره های شطرنج بعد از صفحه شطرنج دومین مورد از الزامات شروع یک بازی شطرنج است چرا که بدون مهره شما نمی توانید بازی شطرنج را شروع کنید، هر بازیکن در شطرنج تعداد 16 مهره در اختیار دارد و در مجموع 32 مهره بر روی صفحه شطرنج قرار می گیرند، از این 32 مهره رنگ 16 مهره سفید و رنگ 16 مهره سیاه است و از هر 16 مهره تعداد 8 مهره پیاده که در قدیم به آن سرباز می گفتند بر روی صفحه قرار می گیرد، در هیمین ابتدای آموزش شطرنج از شما می خواهم که از اصطلاح سرباز برای پیاده استفاده نکنید و از ابتدا خودتان را یک بازیکن حرفه ای بدانید و اصطلاح درست یعنی پیاده را بکار ببرید.

جنس مهره های شطرنج همانند صفحه متفاوت است ولی در مسابقات بین المللی و اساتید بزرگ که گفتیم از صفحه الکترونیکی استفاده می شود جنس مهره های این صفحه نیز از چوب است ولی در سایر مسابقات جنس مهره ها از پلاستیک می باشد ولی مهره های تزئینی برای شطرنج های تزئینی از جنس سنگ و غیره نیز وجود دارد.

مهره هایی که یک بازیکن در شطرنج در شروع بازی در اخیتار دارد عبارت است از : دو عدد رخ که قلعه نیز مشهور است، دو عدد اسب، دو عدد فیل، یک عدد وزیر ، یک عدد شاه و هشت عدد پیاده

آموزش نحوه ارزش گذاری مهره های شطرنج

یکی از روش هایی که برتری بازیکنی بر بازیکن دیگر را با آن مورد سنجش قرار می دهند از طریق ارزش مهر ها است، ارزش گذاری مهره ها در شطرنج به این معنا و مفهوم است که هر مهره ای در شطرنج برای خود یک امتیاز دارد و این امتیاز همواره ثابت است.

همانطور که گفتیم هر مهره های برای خود امتیازی دارد برای همین در آموزش شطرنج شما باید این مهم را یاد بگیرید که چه مهره ای چه ارزشی دارد و چطور می توانید از سیستم ارزش گذاری مهره ها به نفع خود در جریان بازی و اصولا در وسط بازی از تاکتیک های مختلف بهره ببرید که در آموزش های بخش وسط بازی می توانید از آن بهره ببرید.

اما امیتاز هر مهره شطرنج به این صورت است که؛

• هر پیاده در شطرنج 1 امتیاز دارد
• مهره رخ 5 امتیار دارد البته در برخی آموزش ها به رخ 4.5 امتیاز داده اند و بر اساس نوع آموزش این امتیاز متفاوت است.
• مهره اسب 3.5 امیتاز دارد که  برای سوار اسب این نیز در برخی از آموزش ها بجای 3.5 امتیاز 3 داده اند.
• مهره فیل به مانند اسب 3.5 امتیاز دارد و مجددا در برخی آموزش ها به این سوار عدد 3 داده اند.
• مهره وزیر 9 امیتار دارد در واقع یک وزیر ارزشش در میدان نبرد به اندازه دارا بودن 9 پیاده است.
• مهره شاه امتیازی ندارد

دلیل اینکه مهره شاه بی امتیاز است بخاطر کم ارزش بودن آن نیست بلکه به جهت ارزشمند بودن شاه است به این خاطر که تمامی مهره هایی که دارای امتیاز است امکان خارج شدن از بازی توسط حریف وجود دارد یعنی حریف می تواند در بازی مهره های پیاده، رخ، فیل، اسب و وزیر شما را به اصطلاح بزند و بگیرد ولی نمی تواند شاه شما را بزند و از صفحه خارج کند در واقع تمام تلاش هر بازیکن حفظ امنیت شاه خود و به خطر انداختن شاه بازیکن مقابل است و اگر بازیکنی شاهش به خطر بیفتد و نتواند آن خطر را رفع کند بازی پایان می یابد. پس به این دلیل که بودن شاه در صفحه شطرنج اجباری است و نمی توان شاه را از بازی خارج کرد برای همین نمی توانیم به شاه ارزش عددی بدهیم.

از ارزش گذاری مهره های زمانی استفاده می کنیم که موقعیت های خود را در شطرنج مورد ارزیابی قرار دهیم، بعنوان مثال ما می خواهیم یک فیل خود را با فیل دیگر حریف تعویض کنیم در این حین بررسی می کنیم که ارزش فیل ما از نظر ارزش گذاری مهره های شطرنج چقدر است و ارزش فیل حریف از نظر ارزش گذاری مهره های شطرنج چقدر می باشد یا می خواهیم فیل خود را در مقابل اسب حریف، رخ حریف یا چند پیاده و ای حتی وزیر حریف تعویض کنیم! شما بگید تعویض فیل با کدام یک از مهره های حریف از نظر ارزش گذاری برای شما مفید خواهد بود؟

آموزش مفهوم عرض، ستون و قطر

در بحث آموزش صفحه شطرنج گفتیم که صفحه شطرنج از تعداد 64 خانه کوچک مربع شکل تشکیل شده که ای نمربع ها در کنار یکدیگر یک مربع بزرگ 64 خانه ای تشکیل داده اند و گفتیم که این 64 خانه از دو رنگ متفاوت مثلا سفید و سیاه یا سبز و سفید است، اما اگر بیشتر به صفحه دقت کنیم نقاط مختلف زیادی را بر روی صفحه خواهیم دید که این نقاط هر کدام در دانستن تئوری شطرنج و آموزش شطرنج اصولی کمک حال شما خواهد بود. مثلا شما می توانید بر روی صفحه شطرنج 8  خط افقی و یا 8 خط عمودی ترسیم کنید. این خطوط باز هر کدام از هشت خانه مربعی تشکیل شده است.

خطوطی را که به صورت افقی بر روی صفحه می توانید ترسیم کنید را عرض می گویند و بر روی هر صفحه شطرنج تعداد هشت عرض داریم که عبارتند از عرض اول، عرض دوم، عرض سوم، عرض چهارم، عرض پنجم، عرض ششم، عرض هفتم و عرض هشتم اگر دقت کنید اعدادی که کنار صفحه از 1 تا 8 قرار گرفته اند هر کدام در آغاز یک عرض هستند که نام گذاری این عرض ها به دلیل همان اعداد است.

اما خطوطی که به صورت عمومی بر روی صفحه می توانید ترسیم کنید ار ستون گویند و به مانند خطوط عرضی تعداد هشت ستون نیز بر روی صفحه شطرنج وجود دارد و هر ستون از حروف انگلیسی که در زیر آن قرار دارد نام خود را می گیرد و بر این اساس نام هشت ستون ما عبارت است از ستون A ، ستون B ، ستون C ، ستون D ، ستون E ، ستون F ، ستون G و ستون H

عرض و ستون ها محل تردد مهره هایی همچون رخ، پیاده، وزیر و شاه است اما در کنار عرض و ستون خطوط دیگری نیز بر روی صفحه شطرنج می بینید این خطوط که بصورت مورب در کنار هم قرار گرفته است که به نام قطر شناخته می شود، قطرها محل تردد وزیر و فیل است، قطرهای شطرنج در دو رنگ سیاه و سفید بوده و برعکس ستون و عرض، قطر ها هرکدام رنگ اختصاصی خود را دارند.

آموزش مفهوم جناح چپ و راست در شطرنج

جناح چپ و جناح راست دیگر مقوله ما در آموزش شطرنج است که افرادی مبتدی که می خواند جدیدا شطرنج را فرا بگیرند پیشنهاد می کنیم که آموزش شطرنج را اصولی و درست بگذرانند برای همین است که ما در آموزش خود بصورت کامل و مفهومی به تمام نکات اشاره کرده ایم، جناح بندی زمانی به کار شما می آید که بخواهید قدرت خود و رقیبتان را در شطرنج بسنجید و بعد از سنجش بخواهید تدارک حمله یا تدارک ضد حمله ( دفاع ) ببینید، در واقع شما با بررسی جناح راست و چپ می توانید بفهمید که در کدام جناح برتری داشته و در کدام جناح ضعف دارید.

اما مفهوم جناج در شطرنج چیست؟ اگر صفحه شطرنج را از بخش ستون به دو  قسمت مساوی تقسیم کنیم بطوری که ستون های A ، B ، C ، D در یک سمت و ستون های E ، F ، G ، H  در بخش دیگر قرار بگیرند، به هر کدام از این بخش ها یک جناح در شطرنج می گوییم.

پس اگر بخواهیم ساده تر بگوییم جناح راست به قسمتی از صفحه شطرنج گفته می شود که برای بازیکن سفید ستون های E ، F ، G ، H را در خود جای داده و جناح چپ ستون های A ، B ، C ، D را شامل می شود، در نظر داشته باشید این ترکیب برای بازیکن سیاه برعکس است.

آموزش مفهوم جبهه در آموزش شطرنج

مفهوم جبه در شطرنج به ماننده مفهوم جناح است با این تفاسیر که در مفهوم جبهه بجای تقسیم صفحه از بخش ستون این بار صفحه را از بخش عرض ها به دو قسمت مساوی تقسیم می کنیم ( البته در نظر داشته باشید این تقسیمات فرضی و ذهنی بوده و شما به هیچ وجه نمی توانید صفحه را در حین مسابقه به دو قسمت تقسیم کنید )

پس از تقسیم صفحه به دو قسمت مساوی از بخش عرض ها، برای بازیکن سفید قسمتی که عرض های 1 تا 4 را در خود جای داده است بعنوان جبهه خودی و بخشی که عرض های 5 تا 8 را در خود جای داده بعنوان جبهه دشمن در نظر میگیریم و این فرآیند برای بازیکن سیاه برعکس است در واقع برای بازیکن سیاه عرض های 8 تا 5 جبهه خودی و عرض 4 تا 1 جبهه دشمن تلقی می گردد.

اما چرا باید مفهوم جبهه خودی و دشمن را در آموزش شطرنج بدانیم؟ به این دلیل که شما با دانستن این موضوع می توانید ارزیابی دقیقی از وضعیت موجود مهره های خودی در جناح دشمن یا مهره های دشمن در جناح خود داشته باشید و با استفاده از تکنیک ارزش گذاری مهره ها و همچنین مباحث دیگر که در آموزش های حرفه ای تر یاد داده ایم بتوانید قدرت خود را برای حمله و یا خطرات احتمالی که حریف برای شما ایجاد کرده را سنجیده و آگاهی یابید.

مفهوم سوار های سبک و سنگین در آموزش شطرنج

بخش سوارهای شطرنج یکی از مباحث شیرین آموزش شطرنج است چنانچه شما بعد از این آموزش همواره در خصوص سوارهای سبک و سنگین در شطرنج آموزش ها و مباحث زیادی را خواهید دید، پس تا میتوانید روی این موضوع از اول کار کنید، در شطرنج دو نوع سوار داریم که به سوارهای سبک و سنگین مشهور هستند.

همانطور که در بالا گفتیم هر بازیکن  دو فیل، دو اسب، دو رخ و یک وزیر در اختیار دارد، در شطرنج به اسب و فیل سوار سبک و به رخ و وزیر سوار سنگین گفته می شود، پس اگر در یکی از مباحث آموزش شطرنج اصطلاح سوار سبک و یا سنگین را شنیدید سریعا متوجه باشید که در مورد فیل، اسب یا وزیر و رخ صحبت می شود. اینکه چرا به اسب و فیل سوار سبک می گویند دلایل متفاوتی همچون قدرت مانور و امتیاز کمتر نسب به رخ و وزیر و چند مورد دیگر دارد.

آموزش نام گذاری و نماد مهره های شطرنج

از دید من نگارنده این متن خواندن و نوشتن متون شطرنج، همچنین آشنایی با علائم نوشتاری و نماد های حرکتی هر مهر در مبحث آموزش شطرنج یکی از سخت ترین و در عین حال آسان ترین مباحث شطرنج است، این به این معنا است که شما خواننده محترم با چه دیدی به این موضوع نگاه کنید، اگر شما این مبحث را به خودتان سخت بگیرید و تلقین شما این باشد که این موضوع سخت است، مطمئن باشید فراگرفتن این بحث برای شما سخت خواهد بود، اما اگر ایمان داشته باشید که این مقوله خیلی آسان تر از مباحث قبلی است که خوانده اید برایتان مثل آب خوردن خواهد بود البته که ما به نحوی برای شما این مبحث را در آموزش شطرنج به روش گام به گام تدریس کرده ایم که هضم موضوع آسان تر از موضوعات قبل باشد.

همانطور که می دانید در این عالم هر چیزی برای خود نامی دارد مثل شما که برای خودتان نام و نشانی دارید و مثل ما که برای آموزش شطرنج مدرم چس را انتخاب کرده ایم ، پس با این حساب مهره های شطرنج هم باید دارای نام و نشانی باشند.

علاوه بر این موضوع به دلیل آموزش شیوا و راحت تر و همچنین ثبت حرکات رخ داده شطرنج سیستم نوشتاری به نام زبان شطرنج ابدا شده است که در این زبان هر مهره و خانه برای خود نام و هر حرکات علائم اختصاری خود دارد که در این بخش با تک به تک علائم و مفاهیم آشنا شده و نحوه خواندن و نوشتن را خواهیم آموخت.

پیاده: همانطور که در اول گفتیم هر بازیکن تعداد هشت مهره پیاده در اختیار دارند که در مجموع تعداد 16 مهره پیاده سفید و سیاه بر روی صفحه شطرنج موجود است، پیاده را در شطرنج با علامت اختصاری P نشان می دهند گه برگرفته از Pawn به معنای پیاده در شطرنج است

رخ: نام اختصاری رخ R می باشد که اقتباس شده از عبارت Rook به معنای رخ است.

اسب: سوار سبک اسب را در شطرنج با نماد N که برگرفته از Knight  است نشان می دهند.

فیل: سوار سبک فیل که ارزش 3.5 امتیازی دارد با نماد B که بر گرفته از Bishop  است نام گذاری شده است.

وزیر: وزیر که یکی از مهمترین مهره های بازی شطرنج است چنانچه اگر یک بازیکنی وزیر خود را از دست بدهد احتمال باخت بازی 90 درصد بالا می رود اما این مهره با ارزش را با نماد Q که  اشاره به Queen دارد، نام گذاری کرده اند.

شاه: دردانه شطرنج که همه کار بخاطرش می کنیم را با نماد K  می شناسیم این نام از King اقتباس شده است.

این نام و نماد مهره های شطرنج را بخاطر بسپارید و از این به بعد اگر در جایی نماد هر یک از این مهره ها را دیدید بدانید که منظور نگارنده کدام مهره است، البته این موضوع که ثبت حرکات در بازی های استاندارد اجباری است را فراموش نکنید چرا که اگر به یک مسابقه رسمی استاندارد وارد شدید باید ثبت حرکات شطرنج را بلد باشید، بعد از اینکه این موارد را حفط کردید بهتر است بقیه نماد ها را با هم دیگر مرور کنیم.

در مبحث آموزش شطرنج شما علاوه بر اینکه باید با نام مهره ها آشنا باشید، می بایست با نام ستون و عرض و نام هر خانه ها و همچنین نماد مربوط به هر حرکت را یاد بگیرید.

نام گذاری ستون و عرض ها را که در بالا گذرا بهش اشاره کردیم که هر عرض از عدد کناری خود نام میگیرد مثلا عرض یک یا عرض هشت و ستون نیز از حروف انگلیسی کنار خود شناخته می شود مثل ستون B یا ستون F

گفتیم که یک صفحه شطرنج از تعداد 64 خانه در شطرنج تشکیل شده است که هر کدام از این خانه ها یک مربع کوچک بوده و هر یک برای خود یک نام ویژه ای دارد، اما اگر بخواهیم نام گذاری خانه ها را به روش آسان برای شما توضیح دهیم می توانیم اینطور بگوییم که اگر میخواهید نام خانه ای را پیدا کنید ابتدا توجه کنید که این خانه در کدام عرض و کدام ستون قرار گرفته است، مثلا میخواهید خانه ای که در عکس زیر مشخص شده اسم آن را پیدا کنید، برای این کار ابتدا مشخص می کنیم که این خانه در کدام عرض قرار گرفته است( در اینجا در عرض پنجم است) خب الان که متوجه شدیم این خانه در عرض پنجم قرار دارد باید بدانیم در کدام ستون است بعد ستون را پیدا می کنیم ( اینجا در ستون e ) قرار گرفته است، حال برای نام گذاری این خانه می گوییم که این خانه اسمش e5 است.

خب تا به الان نام گذاری مهره ها و همچنین خانه ها را یاد گرفته ایم و فقط مانده است که علائم اختصاری برخی حرکات همچون کیش، مات، زدن، شاه قلعه و غیره را با هم دیگر یاد بگیریم.

کیش دادن حالتی است که در آن شاه شما در معرض خطر قرار گرفته است ( آموزش کامل کیش را در ادامه مقاله آموزش شطرنج بصورت کامل توضیح داده ایم ) اگر در جایی از بازی شما به حریف کیش دهید یا حریف به شما کیش دهد شما باید از علامت + بعنوان نماد کیش دادن یا شدن در شطرنج استفاده کنید

همچنین وقتی یک بازی مات می شود شما باید از نماد ++ یا # بعنوان مات استفاده کنید، پس نماد کیش در شطرنج علامت + و نماد مات در شطرنج علامت ++ یا # شد.

آموزش کامل نحوه خواندن و نوشتن زبان شطرنج را می توانید از این بخش مطالعه کنید

آموزش نحوه چینش مهره های شطرنج

تقریبا از اصول اولیه آموزش شطرنج گذر کره ایم و اکنون می خواهیم وارد مرحله ای شویم که در این مرحله یاد می گیریم چطور آماده نبرد و شروع مسابقه شویم، برای این کار شما لازم است نحوه چینش مهره ها در جایگاه های خود بر روی صفحه شطرنج را یاد بگیرید.

همانطور که گفتیم در شطرنج 32 مهره که 16 مهره آن سفید و 16 مهره سیاه است وجود دارد و هر بازیکن با 16 مهره بازی را شروع می کند، اینکه هر مهره در کجا قرار بگیرد خیلی مهم است چرا که ما حق نداریم قانون شطرنج را بصورت دلبخواهی تغییر دهیم و مجبور هستیم که مهره ها را در شروع بازی در جایگاه اصلی خود قرار دهیم.

گفتیم که هر بازیکن 8 مهره پیاده در اختیار دارند، پیاده ها بعنوان نیروهای پیش رونده در جلوی سوارهای سبک و سنگین قرار می گیرند، پس هشت پیاده را بازیکن سفید در عرض دوم و بازیکن سیاه در عرض هفتم به ترتیب در کنار هم می چینند.

بعد از چیدن پیاده شما دو رخ دارید که باید رخ ها را در کنارین صفحه یعنی در خانه های A1 و H1 برای سفید و خانه های A8 و H8 برای سیاه قرار دهید.

اسب ها در کنار رخ قرار می گیرد در واقع سوار بک اسب در کنار رخ های شما یعنی در خانه های B1 و G1 برای سفید  و خانه های B8 و G8 برای سیاه می ایستند و در کنار اسب سوار سبک فیل قرار می گیرد که فیل نیز در خانه های C1 و F1 برای سفید و خانه های C8 و F8 برای سیاه تعیین می شوند.

اما دو مهره باقی مانده یعنی وزیر و شاه در 2 جای خالی باقی مانده یعنی D1 برای وزیر سفید و D8 برای وزیر سیاه و  خانه E1 برای شاه سفید و خانه E8 برای شاه سیاه معین می شود.

نکته: توجه داشته باشید شاه سفید همواره در شروع بازی در خانه سیاه رنگ ( رنگ تیره صفحه ) و شاه سیاه در خانه سفید ( خانه روشن صفحه ) قرار می گیرد.

آموزش نحوه شروع بازی شطرنج

شروع یک بازی در شطرنج چه بازی دوستانه و چه بازی رسمی همواره به یک شکل است و به هیچ وجه نمی توانیم غیر این حالت عمل کنیم، برای شروع بازی بازیکنی که مهره سفید رنگ را در اختیار دارد بایست بازی را آغاز کند و این بازیکن می تواند به دلخواه خود ( بسته به نوع شروع بازی که در نظر دارد ) بازی را شروع کند، به این عمل یعنی شروع بازی در شطرنج  گشایش می گویند که  سه نوع شروع بازی یا همان گشایش داریم، عبارتند از گشایش باز، گشایش نیمه باز و گشایش بسته که هر کدام را در سر فصل های اختصاصی خود در آموزش شطرنج بطور کامل شرح داده ایم.

آموزش نحوه حرکت مهره های شطرنج

این مبحث یعنی نحوه حرکت مهره های شطرنج از جمله مهم ترین مباحث آموزش شطرنج است که یک کارآموز باید آن را فرا بگیرد، تا بتوانید شطرنج را بازی کنید، خب تا به اینجای کار بخشی از مباحث مهم شطرنج را فرا گرفته اید اکنون می خواهیم یاد بگیریم که مهره های شطرنج چطور حرکت می کنند، گفتیم که ما 32 مهره داریم و هر بازیکن 16 مهره را دارد و هر مهره حرکت مخصوص به خود را دارد.

از مهره پیاده شروع کنیم، خیلی از نوآموزان عزیز اولین باری که شطرنج را دیدند ناخود آگاه پیاده را برداشته و به اینطرف و آنطرف برده اند، البته که بعد از پیاده مهره های دیگر شطرنج را هم یکی بعد از دیگری به مدل برره ای ناک اوت کرده اید😂

آشنایی با نحوه حرکت پیاده در آموزش شطرنج

مهره پیاده 3 حرکت دارد؛ در واقع شما می توانید در سه حالت مختلف از مهره پیاده استفاده کنید، این سه حالت را با هم دیگر بررسی می کنیم

حالت اول: حالت اول که در واقع حرکت اصلی پیاده است این می باشد که شما در هر مرحله از بازی می توانید صرفا پیاده را یک خانه به جلو ببرید، یعنی اینکه پیاده شما از خانه ای که در ان ساکن شده فقط می توانید یک خانه به سمت جلو پیش روی کند آن هم اگر در مقابل خود مهره خودی یا دشمن سد راهش نباشد و خانه مقابل ( خانه ای که می خواهد در آنجا قرار بگیرد) خالی باشد.

حالت دوم: حالت دوم مربوط به زمانی است که مهره پیاده در محل اولیه خود یعنی پیاده سفید در عرض دوم و پیاده سیاه در عرض هفتم قرار گرفته باشد در این حالت شما می توانید پیاده را از جای خود برداشته و دو خانه به جلو ببرید، در نظر داشته باشید گه حرکت دادن پیاده از محل اولیه خود به تعداد دو خانه الزامی نبوده و اختیاری است. پس گفتیم حالت دوم زمانی است که پیاده در محل اولیه خود باشد و شما می توانید در این حالت پیاده را دو خانه به جلو ببرید.

حالت سوم: این حالت جز استثناهای شطرنج است که به این حالت آنپاسان یا آنپاسانت نیز گویند در مورد این حرکت چون نیاز به آموزش دقیق تر است می توانید در این بخش آن را مطالعه کنید ( اینجا بخوانید )

مهره پیاده می تواند در بازی شطرنج مهره های حریف را بزند و از صفحه خارج کند و این فقط در صورتی است که مهره حریف در خانه ضربدری پیاده قرار گرفته باشد، در واقع پیاده مهره هایی که در قطر های کناری خود قرار گرفته اند را زیر هدف دارد البته یادتان باشد فقط یک خانه از قطر را زیر هدف قرار می گیرد نه تمام قطر ها را

نکته: در نظر داشته باشید مهره پیاده تنها مهره ای در شطرنج است که نمی تواند به عقب برگردد و همچنین این مهره تنها مهره ای است که در صورت رسیدن به عرض آخر ارتقا یافته و می توانید بجای مهره پیاده هر مهره ای بجز مهره شاه را وارد بازی کنید، پس قدر پیاده خود را بدانید که نجات بخش است.

آشنایی با نحوه حرکت رخ در آموزش شطرنج

گفتیم رخ ها جزئی از سوار های سنگین بوده و در گوشه های صفحه شطرنج جاخوش کرده اند و هر بازیکن دو رخ دارد که مجموع امتیاز رخ ها 10 برای هر بازیکن است، اما رخ ها چطور در شطرنج حرکت می کنند؟ شما یک خط کش را در نظر بگیرید و در ابتدای خط کش رخ را قرار بدهید و تا انتهای خط کش رخ را بکشید، منظورم از این جمله این است که رخ ها بصورت صاف در مسیر عرض یا ستون حرکت می کنند و نمی توانند حرکات ضربدری یا مورب و قطری داشته باشند، پس تردد رخ در مسیر عرض و ستون است.

یادتان باشد اگر در مسیر حرکت شما در عرض یا ستون مهره خودی قرار گرفته باشد شما صرفا تا کنار مهره خودتان می توانید رخ را حرکت دهید ولی اگر مهره حریف باشد می توانید مهره حریف را زده و از جریان بازی خارج کنید درضمن این نکته را در آموزش شطرنج فراموش نکنید که بر فرض مثال تعداد 5 خانه خالی در ستون a باشد و رخ شما در ابتدای ستون a قرار گرفته شما می توانید به دلخوه حرکت کنید یعنی هم می توانید رخ را یک خانه به جلو ببرید و هم چند خانه پس شما ملزم نیستند که تا جایی که خانه خالی وجود دارد رخ را حرکت دهید.

آشنایی با نحوه حرکت اسب در آموزش شطرنج

درست است که ما همواره در آموزش شطرنج گفته ایم سعی کنید به تمام سوارهای خود چه سنگین و چه سبک به یک دید نگاه کنید و ارزش هر کدام را دانسته و به هیچ کدام متکی نباشید بلکه در حرکت جمعی بازی را پیروز شوید، ولی حقیقت این است که نمی توان منکر این شد که گروهی از شطرنج بازان علاقه وافری به سوارهای سبک دارند که از این بین گروهی به سوار سبک اسب و گروهی دیگر به سوار سبک فیل علاقه مند هستند، ذکر این نقطه خالی از لطف نیست که بدانید این علاقه مندی از نحوه بازی و گشایش طرف بیشتر اقتباس می گردد. اما با اینکه شخص خود من به سوار سبک اسب بسیار علاقه مند هستم ولی به شما توصیه می کنم که دیدگاهتان جامع باشد و مثل ما نشوید.

اسب تنها مهره ای در شطرنج است که می تواند از روی مهره های دیگر بپرد، این ویژگی که منحصر بفرد فقط و فقط اسب است در هیچ مهره ای قابل اجرا نیست برای همین در شعر های شطرنجی ویژه نوآموزان اسب را اینگونه بیان کردند که؛ اسب یه مهره پرنده   نه بال داره نه دنده  اول میره دو خونه بعد میپیچه یه خونه

در واقع با این شعر زیبا و کودکانه علاوه بر اینکه ویژگی اسب بیان شده بلکه نحوه حرکت اسب نیز گفته شده است، سوار سبک اسب بصورت L ( ال ) حرکت می کنه در واقع اسب بر روی صفحه شطرنج می تواند بصورت L هر جایی که بخواهد برود ولی این حرکت قواعدی دارد.

اول اینکه حرکت اسب از دو بخش تقسیم شده بخش اول بدنه L است و بخش دوم خمیدگی L ، همه بازیکنان این قوانون را ملزم هستند که رعایت کنند شما مجاز هستید برای بدنه اِل در صورتی که محل نشستن خود مهره را حساب کنید تنها 3 حرکت کنید و اگر محل نشستن مهره را حسب نکنید تنها دو حرکت به جلو یا عقب یا چپ یا راست بروید و برای بخش خمیدگی اگر محل نشستن را حساب کنید دو حرکت و اگر حساب نکنید یک حرکت مهره را جابجا کنید، درضمن در نظر داشته باشید در محاسبه تعداد حرکت ها محل نشستن فعلی خود مهره را حساب نمی کنند در این بخش به این موضوع اشاره کردیم که در مباحث بعدی به مشکل نخورید.

آموزش نحوه حرکت فیل در شطرنج 

فیل دیگر سوار سبک و خوشگل بازی شطرنج برخلاف سوار سبک اسب فقط می تواند بصورت مورب و در قطر ها حرکت کند، در بازی شطرنج هر فیل رنگ مخصوص خود را دارد به عبارت دیگر هر بازیکن یک فیل سیاه و یک فیل سفید دارند و با توجه به این موضوع هر فیل قطر مخصوص به خود را دارد یعنی فیل سیاه فقط در قطری حرکت می کند که خانه های سیاه دارد و فیل سفید فقط در قطری حرکت می کند که خانه های سفید دارد.

آموزش نحوه حرکت شاه در شطرنج

یادتان که نرفته شاه شما با ارزشمند ترین مهره صفحه است و اگر شاه در موقعیت کیش قرار گرفته باشد و شما نتوانید رفع کیش کنید آنوقت مجبور هستید که بازی را واگذار کنید، شاه با ارزش صفحه ما فقط می تواند یک خانه حرکت کند یعنی شما به هرجا و هر سمتی چه بالا و چه پایین یا چه چپ و چه راست بخواهید شاه را منتقل کنید فقط یک خانه می توانید آن را جابجا کنید البته شاه یک نوع حرکت منحصر بفرد که ویژه خودش و رخ است به نام شاه قلعه نیز دارد  که این حرکت نیز جز استثناهای شطرنج است و در مورد این حرکت در این بخش بصورت کامل توضیح داده ایم که میتوانید از اینجا بخوانید.

آموزش نحوه حرکت مهره وزیر در شطرنج

برای این وزیر را در آخر نوشتیم که به شما ساده وار بگوییم که وزیر می تواند بر روی صفحه شطرنج به تمام حالات ممکن که یک رخ، یک فیل و یک شاه می تواند جابجا شود و زیر نیز می تواند جابجا شود و محدودیتی ندارد اما تنها حرکتی که وزیر از انجام آن عاجز است و اجازه همچین کاری را ندارد حرکت به روش اسب است در واقع وزیر نمی تواند مثل اسب از روی مهره ها بپرد و یا بصورت اِل حرکت کند.

قوانین اولیه شطرنج که باید در آموزش شطرنج آنها را فرا بگیرید

هرچیزی در دنیا برای خود یک سری قوانین دارد که این مورد چه برای رشته های ورزشی، چه آداب و معاشرت و چه خرید و فروش و هرچیزی که به دهنتان میرسد یک سری قوانین دارد که طرف مقابل ملزم به رعایت کردند آن قوانین است، در شطرنج به منظور ایجاد نظم و جلوگیری از برخی سوتفاهمات و غیره برخی قوانین از سالهای دور تا به امروز ایجاد شده و هر سال بر تعداد آنها افزوده می شود که این قوانین را در حال حاضر فدراسیون جهانی شطرنج یعنی FIDE معین می کند.

اما یک سری قوانین اولیه در شطرنج حاکم است که شما بعنوان یک ورزشکار باید از این قوانین تبعیت کنید، این قوانین به شما و مجموعه داوری کمک می کند که یک بازی و در نهایت یک مسابقه لذت بخش را داشته باشید

ساده ترین و پیش پا افتاده ترین قانون در شطرنج قانون دست به مهره است این قانون که بسیار دیده ایم در بین نوآموزان و افراد مبتدی به وفور نادیده گرفته می شود در حقیقت جز جدایی ناپذیر یک شطرنج است، این قانون خیلی ساده است و مفهوم آن این است که شما بعنوان ورزشکار به هر مهره ای که دست زدید باید آن مهره را بازی کنید مثلا شما به مهره فیل دست زدید باید با مهره فیل بازی کنید یا مثلا شما به مهره پیاده حریف دست زدید باید آن مهره را بزنید هرطور که شده حتی به قیمت اینکه وزیر خود را به آن مهره بزنید در واقع شما باید قبل از حرکت کامل جوانب را بسنجید بعد حرکت کنید

اما اگر شما مهره ای را لمس کردید و نتوانستید با آن مهره بازی کنید به دلایلی همچون آچمز بودن مهره یا بن بست بودن راه بازی مهره آنوقت داور شما را جریمه زمانی و در برخی از بازی ها بازنده اعلام می کند، درضمن یادتان باشد که گفتند این عبارت که بازی دست به مهره است یا نیست اصلا وجود خارجی ندارد بلکه همانطور که گفتیم این یک قانون است و وقتی شما بازی را شروع می کنید در واقع اذعان می دارید که از قوانین بازی آگاه هستید.

اما اگر می خواهید مهره ای که در صفحه جابجا شده یا در جای نامناسبت قرار گرفته است در زمان خود( وقتی که ساعتتان حرکت می کند ) می توانید به حریف اطلاع دهید که هدفتان صرفا تعیین مکان درست مهره است به مهره ها دست بزنید.

قانون بعدی که شما باید بعنوان یک بازیکن تازه کار در شطرنج رعایت کنید این است که هر حرکت را فقط با یک دست می توانید انجام دهید، منظور از این قانون این است که شما هم زمان نمی توانید از دو دست خود استفاده کنید مثلا گاها دیده ایم که بازیکنی وقتی میخواهد مهره ای از حریف بزند ابتدا با یکی از دست هایش مهره حریف را برمی دارد سپس با دست دیگرش مهره خود را در جای مهره حریف می نشاند که این کار خطا است و شما باید این عمل را صرفا با یک دست انجام دهید و ابتدا مهره حریف را بردارید و به بیرون بگذارید سپس مهره خودتان را در محل سابق مهره حریف قرار دهید.

قانون بعدی که رعایت آن الزامی است این می باشد که شما یا حریفتان حق هیچگونه حرف زدن در حین مسابقه را ندارید و باید از اول تا آخر مسابقه ساکت باشید چرا که با حرف زدن تمرکز حریف را بهم خواهید زد و این خطاست، در نظر داشته باشید در این قانون حتی شما نمی توانید حرکات اضافی همچون دست زدن یا پا زدن یا میز را تکان دادن و غیره را انجام دهید که همگی این موارد و همچنین مواردی که موجب اعتراض حریف و تشخیص خطا از سمت داور شود موجب جریمه زمانی یا باخت شما خواهد شد.

در این آموزش قوانین ابتدایی را برای شما نوشته ایم و اگر می خواهید قوانین تکمیلی را مشاهده کنید می توانید از اینجا مطالعه کنید.

چطور باید از ساعت در شطرنج استفاده کنیم ؟

بسیاری از بازیکنان مبتدی و آماتور یا همان تازه کار در ابتدای کار از نحوه کارکرد ساعت شطرنج متعجب و در حیرت هستند و یا افرادی که اطلاعات زیادی از شطرنج ندارند به هنگام تماشای مسابقه شطرنج همواره نحوه کارکرد ساعت شطرنج و یا چگونگی کار ساعت در شطرنج برایشان سوال است، در این بخش از آموزش شطرنج به روش مدرن برای شما می خواهیم که نحوه کارکرد ساعت شطرنج را تشریح کنیم و به شما یاد دهیم که چطور می توانید از ساعت در شطرنج استفاده کنید.

ساعت شطرنج دقیقا بر خلاف ساعت های معمولی که در دیوار اتاق و محل کار یا در دست ما قرار دارد کار می کند، این ساعت به مانند یک ساعت شنی است و بجای اینکه زمان را برای شما افزایش دهید برعکس رفته رفته زمان برای شما رو به اتمام می رود، یعنی چه، منظورمان این است که در ساعت های معمولی تایم اصولا رفته رفته افزایش می یابد یعنی بعد از گذشت مدتی می بینید که یک ساعت از زمان را فعلی گذشته است، اما در این مدل ساعت شما در واقع در شروع بازی یک تایم معینی در اختیار دارید مثلا 15 دقیقه و باید در این 15 دقیقه بازی را به پایان برسانید.

اما اگر ساعت در بازی شطرنج نبود چه اتفاقی می افتاد؟ مسلم است که نبود ساعت باعث بروز مشکلات زیادی برای یک مسابقه می شد به طوری که شاید یکی از بازیکنان برای یک حرکت ساعت ها و حتی روزها بخواهد زمان سپری کند این در حالی است که نه کسی را صبر منتظر ماندن چندین ساعته برای یک حرکت است و نه وقت همچنین بازی طولانی را کسی دارد و از همه مهم تر در این صورت شطرنج جذابیت و محبوبیت خود را از دست می داد، بنابراین آمدن ساعت به شطرنج خط ابطالی بود برای تمامی این موارد و آغاز الزام بازیکنان به رعایت قوانین و اجرای حرکات و بازی در یک زمان از قبل تعریف شده.

آموزش نحوه کیش دادن در شطرنج

در زبان ترکی به ( برو ) کءش می گویند که در شطرنج از این واژه برای حالتی استفاده می شود که شاه شما یا حریف در زیر ضرب قرار دارد و در این مواقع باید از اصطلاح کیش که در اصل به معنای برو یا حرکت بده استفاده می شود.

کیش در شطرنج به وضعیتی گفته می شود که شاه زیر ضرب قرار گرفته باشد و شما برای رهایی از کیش 3 حالت پیش روی خود دارید که این سه حالت را ما برای نو آموزان همیشه با یک شعر معروف بازگو می کنیم که عبارت است از: کیش که شدی چیکار کن؟ بزن و ببند فرار کن

در واقع این شعر تمام راه هایی که شما برای رفع کیش یا همان فرار از کیش را می توانید انجام دهید به ترتیب اولویت بازگو می کند، اگر توسط حریف در شطرنج کیش شدید اولین چیزی که باید در موردش فکر کنید این است که چطور می توانید مهره کیش دهنده حریف را بزنید و از جریان بازی خارج کنید در واقع شما در وهله اول باید به این فکر کنید چطور می توانید مهره کیش دهنده را بزنید تا دیگر شاه شما زیر ضرب نباشد.

در مرحله دوم اگر دیدید که هیچ راهی برای زدن مهره کیش دهنده وجود ندارد و شما نمی تواند مهره حریف را بگیرید باید فاز دوم را بررسی کنید، درضمن این نکته یادتون باشه اگر می خواهید مهره کیش دهنده را بزنید قرار نیست با هر مهره با ارزشی که دارید مهره کیش دهنده رو بنزدی و در واقع باید هم ارزش مهره کیش دهنده یا با کمتر از هم ارزشش اینکار و انجام دهید مثلا اگر شاه شما توسط رخ حریف زیر ضرب قرار گرفته و کیش شده است، شما نباید با وزیر خود رخ حریف رو بزنید بلکه باید بررسی کنید که می تونید با مثلا پیاده یا اسب و یا فیل خودتون رخ حریف رو بزنید؟ اگر نتوانستید در آخر بررسی کنید ببینید با رخ خودتون می تونید رخ رو بزنید یا نه اگر با مهره های هم ارزش یا ارزش کمتر توانستید اینکار را انجام دهید که چه بهتر اگر نتوانستید مرحله دوم را اجرا کنید. همچنین اگر در موقعیتی هستید که نمی خواهید مهره و سوار خود را به مهره کیش دهنده حریف بزنید یعنی تعویض انجام دهید هیچ مشکلی ندارد باز هم می توانید مرحله دوم یا سوم را انجام دهید چرا که همه این موارد که در آموزش شطرنج عنوان می کنیم بستگی به پوزسیون و شرایط بازی شما دارد و اجباری در اجرا یا عدم اجرای آن وجود ندارد.

اگر هیچ یک از مراحل اول و دوم را نتوانستید انجام دهید یا به صلاح شما نبود که این مراحل را انجام دهید می توانید مرحله سوم یعنی فرار کردن را اجرا کنید این مرحله آخرین راهکار شما برای رهایی از کیش حریف است، در این مرحله شما باید شاه خود را از خانه ای که در آن قرار داشته و کیش شده به خانه ای امن منتقل کنید و خانه ای را باید انتخاب کنید که هیچ تهددید کیشی در آن نباشد، اما اگر نه مرحله اول و نه مرحل دوم و نه مرحله سوم را نتوانید انجام دهید یعنی راهی برای انجامش نباشد متاسفانه باید بگیم شما مات شده اید و بازی را واگذار کرده اید.

آموزش نحوه ثبت حرکات در شطرنج ( زبان شطرنج )

در مرحله قبل نام گذاری مهره ها، مفهوم علائم شطرنج را بصورت کامل توضیح داده ایم، حال می خواهیم با چگونگی ثبت این علائم و حرکات شطرنج آشنا شویم، اگر موضوعات مورد اشاره شده در آموزش بالا را بصورت کامل یادگرفته اید می توانید این بخش را از آموزش شطرنج بصورت کامل فرا بگیرید اما اگر هنوز هم با موضوعات مورد اشاره در سرفصل قبلی بصورت کامل آشنا نشدید می توانید مجددا به ابتدای صفحه رفته و بصورت کامل مطالعه کنید و یا اینجا کلیک کنید.

در مسابقات شطرنج که بصورت استاندارد انجام می گیرد شما موظف هستید که حرکات انجام شده چه توسط خودتان و چه حریفتان را ثبت کنید و در مسابقاتی دیگر چون رپید هیچ اجباری در ثبت حرکات نیست بلکه ثبت یا عدم ثبت اختیاری است، اما از آنجایی که مسابقات استاندارد از جایگاه و ارزش بیشتری نسبت به سایر مسابقات برخوردار است برای همین ما باید نحوه ثبت حرکات را بدانیم علاوه بر اینکه ثبت و خواندن حرکات در مسابقات به کار می آید، در خواندن مطالب آموزشی، کتاب های شطرنج و مجلات مختلف شطرنج که تماما با زبان شطرنج نوشته شده است دانستن این موضوع کمک حال ما خواهد شد.

گفتیم در شطرنج هر یک از 64 خانه شطرنج برای خود نامی دارند و هر 32 مهره شطرنج به مانند خانه های شطرنج یک نام و نماد مخصوص به خود را دارند و مجموع این دو در کنار نماد و المان های مخصوص هر حرکت موجب تشکیل مجموعه ای از علائم نگارشی می شود که در آموزش شطرنج به اصطلاح به آن زبان شطرنج می گوییم.

فرض کنید شما بازی را شروع می کنید و در ابتدای بازی پیاده خود را از خانه e2 به خانه e4 منتقل می کنید برای اینکه این موضوع یعنی حرکت پیاده را نشان دهید شما باید در برگه ویژه ای که تحت عنوان برگه ثبت حرکات شطرنج نام دارد ( می توانید از اینجا نمونه برگه و فایل خام جهت استفاده در مسابقات مختلف را دانلود کنید ) ابتدا باید اسم مهره ای که حرکت داده اید را بنویسید سپس مکان و اولیه و بعد مجددا نام  مهره و مکانی که در آن قرار گرفت یا حرکتی که انجام داد را بنویسید.

در بخش فوقانی این آموزش علائم اختصاصری هر مهر ه و حرکت را توضح داده ایم، گفتیم پیاده را علیرغم این موضوع که با نماد p  می شناسیم ولی در ثبت و خوندن صرفا اسم خانه ای که در آن قرار گرفته را درج می کنیم، پس باید شما در برگه ثبت ابتدا بنویسید e2  سپس یک خط ( – ) قرار دهید و مجددا محل جدید یعنی e4 را بنویسید البته بسیاری از بازیکنان حرفه ای دیگر مکان اولیه را نمی نویسند و صرفا با یک کلمه e4 مفهوم و منظور خود را می رسانند. پس از شما می خواهیم ابتدا یاد بگیرید که اصول نوشتن چطور است و بعد از اینکه حرفه ای شدید به مانند حرفه ای ها ثبت کنید.

اما یک مسابقه فقط حرکت مهره ها نیست بلکه زد و خورد و کیش و مات جزء جدا نشدنی مسابقه است پس شما باید علائم نگارشی مخصوص هر حرکت را نیز بدانید مثلا برای زدن در شطرنج از علامت ضربدر استفاده می شود یا برای کیش دادن یا کیش شدن از علامت بعلاوه استفاده می کنیم.

فرض کنید شما اسب خود را از خانه B1به خانه C3 میخواهید ببرید و در خانه C3 رخ حریف قرار دارد( مثل عکس زیر ) در این حالت شما می خواهید ضمن زدن مهره رخ حریف اسب خود را نیز در خانه C3 مستفر کنید برای این منظور بعد از انجام حرکت قبل از اینکه ساعت خود را بزنید در واقع شما باید در تایم خودتان ثبت حرکت کنید نه در تایم حریف، بر روی برگه خواهید نوشت Nb1☓Rc3  ( گفتیم که نماد اسب N  است ) ، با این کلمه ما منظور خودمان را بری خواننده رساندیم و اگر در حین مسابقه داور بخواهد برگه بازی را بررسی کنید یا بعد از مسابقه شما بخواهید بازی خودتان را آنالیز کنید، متوجه می شوید که حرکت انجام شده منظورش این بوده شما اسب خود را از خانه B1 برداشته و به خانه c3 برده اید و باتوجه به وجود علامت ضربدر شما نشان داده اید مهره موجود در خانه c3 را زده و از جریان بازی خارج کرده اید و آن مهره ای که زده اید رخ بوده و این موضوع را با نوشتن نماد اختصاری رخ یعنی R نشان داده اید.

جمله پایانی؛ شطرنج لذت بخش تر از آن چیزی است که در موردش فکر می کردیم و گسترده تر از تفکرات ما است برای همین هیچوقت شطرنج با چندین و چند هزار واژه تمام نمی شود و گستردگی شطرنج تا جایی که ادامه دهید وجود دارد پس برای شما که قدم در راه آموزش شطرنج گذاشته اید تبریک می گویم چون بهترین ورزش را اتتخاب کردیه اید ورزشی که نه تنها هیچ آسیب فیزیکی همچون مصدومیت، شکستگی دست یا پا و غیره برای شما ندارد بلکه مغز شما را به حدی تقویت می کند تا در هیچ مرحله ای از زندگی در مقابل مشکلات کم نیاورده و راه حل آن را پیدا کنید، و در آخر اگر باز هم در مبحث آموزش شطرنج نیاز به راهنمایی دارید و سوالی گوشه ذهن شما را مشغول به خود کرده است می توانید از طریق بخش نظرات و دیدگاه های زیر این مطلب برایمان ارسال کنید تا در سریع ترین زمان ممکن پاسخ سوال شما را ارائه کنیم یا این که می توانید از بخش تماس با ما سوال خودتان را برایمان ارسال کنید.